ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ 4 ರಂದು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ದಿನಾಂಕವು 1971 ರ ಇಂಡೋ-ಪಾಕ್ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ನೌಕಾ ದಾಳಿಯಾದ ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್ ಅನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 4, 1971 ರಂದು, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದರು ನಗರವಾದ ಕರಾಚಿಯ ಮೇಲೆ ಯಶಸ್ವಿ ದಾಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅಂದು ಭಾರತದ ನೌಕಾ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು.
ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ದಿನದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:
ಇತಿಹಾಸ: ನೌಕಾಪಡೆಯ ದಿನದ ಮೂಲವು ಆಪರೇಷನ್ ಟ್ರೈಡೆಂಟ್ನ ಯಶಸ್ಸಿನಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಯಾವುದೇ ಭಾರತೀಯನ ಸಾವುನೋವುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ತೈಲ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಗೆ ಭಾರೀ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿತು.
ಮಹತ್ವ: ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಡಲ ಗಡಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ, ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾರ್ಗಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿ ಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯ ನೆರವು ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಈ ದಿನವು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
2024 ರ ಥೀಮ್: ಈ ವರ್ಷದ ಥೀಮ್ “ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವದೇಶೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ” ಆಗಿದೆ, ಇದು ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಮೇಲೆ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಗಮನವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಆಚರಣೆಗಳು: ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ಧ್ವಜಾರೋಹಣ, ನೌಕಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಗೌರವ, ಮತ್ತು ಹಡಗು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ವೈಮಾನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳೊಂದಿಗೆ ನೌಕಾ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಂದ ದಿನವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ನಿವೃತ್ತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಭವಿಗಳನ್ನು ಅವರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಗೌರವಿಸುತ್ತವೆ.
ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ದಿನವು ಭಾರತದ ತೀರವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಸಮಯವಾಗಿದೆ.
ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ನೌಕಾ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. 2024 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಇದು ಯುದ್ಧದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ನೌಕಾ ಪಡೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಏಳನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಕುರಿತು ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
ಫ್ಲೀಟ್ ಸಂಯೋಜನೆ: ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು, ವಿಧ್ವಂಸಕಗಳು, ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳು, ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಬೆಂಬಲ ಹಡಗುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಫ್ಲೀಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ಪವರ್ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಷನ್ನಿಂದ ಮಾನವೀಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು: ಭಾರತವು ಎರಡು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, INS ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಹೊಸದಾಗಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ INS ವಿಕ್ರಾಂತ್, ಇದು ತನ್ನ ನೀಲಿ-ನೀರಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ಪಡೆ: ನೌಕಾಪಡೆಯ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಪರಮಾಣು-ಚಾಲಿತ ಮತ್ತು ಡೀಸೆಲ್-ವಿದ್ಯುತ್ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ತಡೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಾಳಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಧುನೀಕರಣದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು: ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಏಕೀಕರಣದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಫ್ಲೀಟ್ ಅನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಆಧುನೀಕರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಹೊಸ ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳು, ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನೌಕಾ ವಿಮಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ: ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು (IOR), ಸಂವಹನದ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಡಲ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಅದನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಕಡಲ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಸಾಧಾರಣ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಹಲವಾರು ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಭರವಸೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
ಸ್ವದೇಶೀಕರಣ ಮತ್ತು ಆಧುನೀಕರಣ: ರಕ್ಷಣಾ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗಮನಾರ್ಹ ಆಧುನೀಕರಣಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ INS ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಬ್ಯಾಲಿಸ್ಟಿಕ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ INS ಅರಿಘಾಟ್ ರ ಕಾರ್ಯಾರಂಭವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಫ್ಲೀಟ್ ವಿಸ್ತರಣೆ: ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು 2035 ರ ವೇಳೆಗೆ ತನ್ನ ಫ್ಲೀಟ್ ಅನ್ನು 175 ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆಯು ಹೊಸ ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳು, ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ ಹಡಗುಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತೀಯ ಹಡಗುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಯೋಜನೆಗಳು ಜಾರಿಯಲ್ಲಿವೆ.
ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಗಳು: ನೌಕಾಪಡೆಯು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಹೊಸ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಸಂವೇದಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಜಾಲಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಜಾಗತಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳು: ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಡಲ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಪರಸ್ಪರ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಇತರ ದೇಶಗಳ ನೌಕಾಪಡೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಜಂಟಿ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.
ನಾರಿ ಶಕ್ತಿ (ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣ): ನೌಕಾಪಡೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಒತ್ತು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ನೌಕಾ ಹಡಗಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ನೇಮಕವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಈ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ಭಾರತದ ಕಡಲ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಭದ್ರತೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಸಾಧಾರಣ ನೀಲಿ-ನೀರಿನ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.